Meksika‘da bir köy sisteme başkaldırdı ve kendi para birimini üretti.
Meksika’da Veracruz Dağları’nda 24 bin kişinin yaşadığı bir köy, kendi icat ettiği ve takasa dayalı bir para birimi olan Tumin’i kullanarak, Meksika Merkez Bankası’na zor anlar yaşatıyor. Şimdiden komşu 9 bölgede kullanılan Tumin’in başka bölgelere yayılma ihtimali de bulunuyor.
Devletin para düzenlemesinden sorumlu olan Merkez Bankası, Espinal Köyü’nde ortaya çıkan ve popülaritesi artan bu isyancı para birimi karşısında endişeli. Devlet bunun bir dolandırıcılık olduğunu iddia etse de, paranın yaratıcıları birçok faydasının olduğunu savunuyor: Tüccarlar ve profesyoneller daha fazla ürün satıyorlar ve tüketiciler daha ucuza alıyorlar.
Tumin yerel Totona dilinde “para” anlamına geliyor. Bir grup üniversite öğretmeninin, ekonomiyi canlandırmak ve bu fakir bölgede paranın çok az olması nedeniyle düşünüp başlattığı yeni para birimi 2010 Kasım’ında yürürlüğe girdi. 1, 5, 10 ve 20’lik birimleri bulunuyor. Ancak bölgede kabullenilmesi ve yayılması 2012 sonlarına doğru olmuş.
“Peso’muz yok”
“Pesolarımız yok, çünkü fakiriz, bu yüzden kendi birimimizi ürettik” diye açıklıyor bu hareketin başlatıcısı Juan Castro Soto.
Burası uzun süre büyük suç çetelerinin şiddetine maruz kalmış ve fakirleşmiş, yerlilerin çoğunlukta olduğu bir bölge.
“Yerel üretimi arttırmak istedik, çünkü en büyük problem bu, artık her şey dışarıdan geliyor ve biz de dükkâna gittiğimizde bir alternatif olmasını istedik. Bir dükkân mal alacak üretici bulamıyorsa, ona yardımcı oluyoruz” diyor, Castro Soto. “Bizim takasa dayalı para sistemimiz onu kullananların güvencesi altındadır, devletin altın rezervlerinin değil.” Ve hükümetin suçlamalarını da reddediyor.
Yeni para birimi bölgedeki ekonomiyi canlandırmış olsa da, Merkez Bankası yöneticileri, bu paranın spekülasyona yol açtığını ve ekonomiye zarar verdiğini iddia ediyorlar.
Meksika Peso’sunun yerini tutma hedefi olmadığı iddia edilen bu yeni para biriminin kullanımı konusunda cevaplanmamış birçok soru var.
“Bu bölgemizde unutulmuş bir takas sistemini yeniden canlandırma projesidir” diyor Castro.
(Ajanslar)